Bywa zimno albo za gorąco, za ciasno lub zbyt ciężko. A przecież ma być w sam raz. Śpiwór to niezwykle ważny element wyposażenia turysty, wędrowca czy miłośnika outdoorowych aktywności. Odpowiednio dobrany zapewni komfortowy i spokojny sen nawet w najtrudniejszych warunkach. Jak znaleźć ten najlepszy, by potem nie szczękać zębami albo “umierać” z gorąca?
Idealna wycieczka czy trekking to przede wszystkim dobrze opracowany plan i odpowiedni ekwipunek. Plan zawiera w sobie takie elementy, jak trasa, czas, środki transportu czy koszty. Ekwipunek, czyli co weźmiemy ze sobą, zależy już od tego, dokąd się wybieramy – co innego weźmiemy na trekking do bazy pod Mount Everestem, a co innego, by zwiedzać Lofoty.
Zwykle przydaje się plecak, ubranie na różne okazje i wypadki, dobre buty, a czasem namiot, a jak namiot, to i śpiwór, bez którego w namiocie… jakoś tak nie bardzo. Oczywiście można, tylko po co, jeśli możemy dobrać śpiwór do naszej aktywności, celu wycieczki, temperatury jak i własnego gustu czy kolorystycznych upodobań. Dziś zajmiemy się szerzej tym workiem do spania.
Jak dobrać idealny śpiwór?
W sklepach propozycji jest bardzo dużo, nawet za dużo. By się w tym nie pogubić, warto wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników oraz kilka mniej ważnych.
1. Temperatura, czyli w jakich warunkach śpiwór będzie używany.
Jak wiadomo, śpiwór, śpiworowi nierówny. Nie ma uniwersalnego na każdą temperaturę. Dlatego podstawową informacją, jakiej potrzebujemy, jest temperaturowy zakres komfortu. Producenci najczęściej określają trzy wartości: temperaturę komfortu, temperaturę graniczną i temperaturę ekstremalną. Znajdziemy je pod określeniami:
C – temperatura komfortu
L – temperatura graniczna, pozwala na komfortowy sen z dodatkowym dociepleniem np. bielizną termoaktywną
X – temperatura ekstremalna
Temperatura komfortu oznacza najniższą temperaturę, przy której śpiwór zapewnia odpowiednie warunki spania. Temperatura graniczna określa najniższą temperaturę, przy której osoba w śpiworze może przetrwać, ale może czuć się już niezbyt komfortowo. Temperatura ekstremalna oznacza temperaturę, przy której dana osoba może przetrwać w śpiworze, ale jest to graniczna sytuacja i może dojść do wychłodzenia organizmu. Zastanów się, jakie temperatury będą panować w miejscu, gdzie się wybierasz. Dorzuć do tego margines błędu i wybierz śpiwór, którego zakres temperatury komfortu odpowiada planowanym warunkom.
2. Kształt śpiwora koperta czy mumia?
Na rynku znajdziemy 2 główne kształty śpiwora: koperta i mumia. Poniżej krótkie zestawienie.
Koperta to model o prostokątnej konstrukcji zapewniający równomierną przestrzeń do spania. To podstawowa wersja śpiwora, przeznaczona raczej do noclegów pod dachem lub w cieplejsze dni pod namiotem. Zaletą kopert jest większa ilość miejsca (szczególnie „w nogach). Koperta po rozpięciu może służyć też jako kołdra turystyczna lub cieplejszy koc. Wadą kopert mniejsza efektywność cieplna, większa waga i objętość po spakowaniu. Koperta nie osłania też głowy przed chłodem. Jest to podstawowy model na mało wymagające wycieczki.
Mumia posiada zwężany kształt, lepiej dopasowany do ciała. Dzięki temu lepiej zatrzymuje ciepło, co sprawia, że jest bardziej efektywna w niższych temperaturach. Konstrukcja mumii osłania twarz i szyję przed zimnem, co dodatkowo zabezpiecza przed wychłodzeniem. Po spakowaniu zajmuje mniej miejsca.
KOPERTA
Przeznaczenie: mniej wymagające wycieczki, najczęściej pod dachem lub w wyższych temperaturach pod namiotem (letni camping)
Zalety
- Większa przestrzeń do spania, zapewnia większą swobodę ruchu
- Możliwość całkowitego rozpięcia i użycia jako koc
- Najczęściej cechuje się niższą ceną
Wady
- Mniejsza efektywność cieplna
- Brak ocieplenia na wysokości szyi i głowy
- Cięższa, zajmuje więcej miejsca po spakowaniu
MUMIA
Przeznaczenie: wyprawy o różnym stopniu trudności, także wymagające kierunki w niższych temperaturach (trekking, alpinistyka)
Zalety:
- Lepsza izolacja cieplna, zwężany kształt minimalizuje przestrzeń do ogrzania
- Zintegrowany kaptur zapewnia dodatkową izolację wokół głowy
- Lżejsza, zajmuje mniej miejsca do spakowaniu
- Na rynku dostępnych jest wiele modeli o rożnej wersji wypełnienia
Wady:
- Wersje z wypełnieniem puchowym mogą stanowić spory wydatek
- Mniej przestrzeni wewnątrz, ograniczona swoboda ruchów
- Może być zbyt ciasny, dla niektórych użytkowników
3. Rodzaj izolacji – śpiwór puchowy, śpiwór syntetyczny czy hybryda?
Trochę to brzmi jak pytanie z cyklu, co było pierwsze: jajko czy kura, prawda? No i pierze też się tu pojawia. Prawda jest jednak taka, że prócz faktycznych cech jednego i drugiego wypełnienia, trochę w tym osobistych upodobań. Ilu ekspertów, tyle opinii. Spróbujmy jednak trzymać się faktów.
Izolacja jest kluczowym elementem, wpływającym na komfort termiczny śpiwora. Mamy trzy rodzaje izolacji: puchową, syntetyczną i hybrydową. By było trudniej śpiwory puchowe różną się od siebie rodzajem puchu czy ilością wsadu, ale to sobie pominiemy. Ważne jest to, że puch jest lekki, bardzo dobrze izoluje, ale traci swoje właściwości w kontakcie z wilgocią. Trudniej go też konserwować i czyścić. Potrafi uczulać, co ma znaczenie dla alergików.
Syntetyczne materiały izolacyjne zachowują swoje właściwości termiczne nawet w wilgotnych warunkach, są tańsze od puchu, ale też zdecydowanie cięższe i mniej kompaktowe. Izolacja hybrydowa łączy zalety puchu i materiałów syntetycznych. Wybór nie jest łatwy – sam zdecyduj i wybierz izolację dostosowaną do twoich potrzeb.
Puch
+ stosunek wagi do ciepła
+ kompresyjność
+ długowieczność
– nie grzeje po zamoczeniu
– wymaga odpowiedniej konserwacji
– długo schnie
– nie dla alergików
Syntetyk
+ grzeje nawet, gdy jest mokry
+ szybko schnie
+ łatwy do utrzymania
– cięższy od puchu
– większy po spakowaniu
– krótsza żywotność
– dłużej się rozgrzewa
4. Wielkość i waga
Podczas wyboru śpiwora należy zwrócić uwagę na jego wielkość i wagę. Jeśli często podróżujesz z plecakiem, wybierz bardziej kompaktowe i lekkie śpiwory. Jeśli masz na celu dłuższe wyprawy, możesz zaryzykować większy śpiwór dla większej wygody. W sklepach są dostępne zarówno ultralekkie konstrukcje o minimalnej wadze, jak i większe modele, odpowiednie na długi camping.
5. Dodatkowe funkcje śpiwora
Śpiwór służy głównie do spania, ale warto również zwrócić uwagę na ich dodatkowe funkcje. Niektóre modele mają dodatkowe kieszenie na przechowywanie przedmiotów, paski mocujące do materaca, specjalne uchwyty dla par. Warto wspomnieć, że śpiwory mają zamki lewo- i prawostronne i tylko w takiej konfiguracji da się je połączyć ze sobą.
W sklepach są też śpiwory damskie. Część producentów produkuje modele stricte przeznaczone dla kobiet, które są krótsze, szersze w biodrach i węższe w ramionach, a czasem dodatkowo ocieplone w rejonie stóp i klatki piersiowej.
6. Cena – dobierz śpiwór do Twojego budżetu
Cena jest wypadkową tych wszystkich powyższych czynników. Zasada jest w sumie stosunkowo prosta: im lżejszy i cieplejszy śpiwór, tym więcej będzie kosztował. Zwykle puchowe są droższe od syntetycznych. Trzeba więc znaleźć złoty środek dostosowany do potrzeb i portfela.
Idealny śpiwór, czyli co jeszcze wpływa na poczucie ciepła
O tym, czy będzie nam ciepło czy zimno decyduje kilka czynników. Najważniejszy z nich to zmęczenie. Im będziemy bardziej zmęczeni czy głodni, tym trudniej nam się ogrzać, bo śpiwór działa na zasadzie izolacji ciepła, które oddaje organizm. A gdy nie ma energii nawet najcieplejszy śpiwór może nie być w stanie zapewnić nam poczucia ciepła.
Dobra izolacja od ziemi zapewni lepszy komfort. Potrzebna więc mata lub materac. Im grubsza warstwa izolacji, tym cieplej. Namiot z pozoru wydaje się tylko ochroną przed deszczem, jednak zatrzymuje część otaczającego nas powietrza, tworząc dodatkową warstwę izolującą, która może być o kilka stopni cieplejsza od powietrza na zewnątrz.
Znaczenie ma też płeć – kobiety marzną szybciej od mężczyzn i potrzebują cieplejszych śpiworów. Ważne jest też ubranie. Do śpiwora warto założyć na siebie bieliznę termoaktywną, a gdy jest bardzo zimno pomoże bluza lub spodnie.
Jaki więc śpiwór wybrać?
Nasza rada: śpiwór puchowy przyda się w sytuacji, gdy potrzebujesz produktu bardzo ciepłego, super lekkiego i pakownego. Taki śpiwór będzie odpowiedni na ekspedycje zimowe, wyprawy górskie, podróże, długie wyjazdy rowerowe – w warunkach średniej i niskiej wilgotności powietrza. Ze względu na wysoki poziom wilgotności powietrza, śpiwory puchowe nie są polecane na wyprawy w rejony Spitsbergenu i Arktyki.
Śpiwór syntetyczny to z kolei świetny wybór, kiedy szukasz dobrych parametrów w przystępnej cenie. Dzięki odporności na wilgoć śpiwory syntetyczne są lepszym wyborem w przypadku wyjazdów w rejony o wilgotnym klimacie oraz jako śpiwory uniwersalne. Przeznaczenie: uniwersalny użytek, noclegi w schroniskach, śpiwory letnie, wyprawy w wilgotne i deszczowe rejony, spływy kajakowe.
Dobry śpiwór to taki, w którym będziesz czuł się dobrze i komfortowo po długim marszu. To taki śpiwór, w którym odpoczniesz, nie dygocząc w nocy z zimna. Nie zepsuj sobie wyprawy takim – powiedzmy sobie szczerze – drobiazgiem. Pamiętaj, by przy wyborze śpiwora, wziąć pod uwagę zakres temperatury komfortu, rodzaj izolacji, kształt, wielkość i wagę, a także dodatkowe funkcje. Starannie przemyśl te czynniki i zawsze upewniaj się, że śpiwór spełnia twoje wymagania przed rozpoczęciem przygody na świeżym powietrzu. Potem nie będziesz już miał wyboru.